Reportaże

Ostatnio przyjaciel wkręcił mnie w czytanie reportaży. Połowa, z przeczytanych w ubiegłym miesiącu szesnastu książek, należała właśnie do tego gatunku, a opisywały miejsca na całym świecie. Pierwszy z nich "Dzisiaj narysujemy śmierć" Wojciecha Tochmana okazał się być wstrząsającym doświadczeniem. Opisuje wydarzenie o którym się tak nie mówi, o którym wcześniej nie wiedziałam, a 'mocarstwa zachodnie' boją się nazwać ludobójstwo w Rwandzie po imieniu...

Nie będę jednak opisywała każdej książki po kolei, do każdej warto zajrzeć. Wojna bośniacko-serbska jest nam bardziej znana... ale przypadek Timoru Wschodniego? Kto w ogóle wie gdzie on leży? Ostatnie co czytałam to kilka książek Kapuścińskiego (także i w tym miesiącu), a ostatnia z nich opisuje wojnę w Angoli. Po jej przeczytaniu doszłam do wniosku, że warto byłoby przytoczyć dwa krótkie fragmenty. Z jednej strony poruszają, z drugiej, dają do myślenia. Jednak nie będę ich komentować. Poniżej dołączę także krótką listę książek wartych uwagi.

"Następny jeniec wygląda na dwanaście lat. Mówi, że ma szesnaście. On wie, że to wstyd walczyć w FNLA, ale jemu powiedzieli, że jak pójdzie na front, to potem poślą go do szkoły. On chce skończyć szkołę, bo on chce malować. Jeżeli dostanie papier i ołówek, zaraz może coś narysować. Może zrobić portret. Gdyby miał tu farby zrobiłby obraz. Umie też rzeźbić, chciałby pokazać swoje rzeźby, które zostały w Carmonie. On w to wkłada swoje życie i chciałby się uczyć, i powiedzieli mu, że będzie się uczyć, jeżeli najpierw pójdzie na front. On wie, to tak wychodzi, że aby malować, musi najpierw zabijać ludzi, ale on nikogo nie zabił." (s.42-43)

"Świat przypatruje się wielkiemu widowisku walki i śmierci, które zresztą trudno sobie wyobrazić, bo obraz wojny jest nieprzekazywalny. Ani piórem, ani głosem, ani kamerą. Wojna jest rzeczywistością tylko dla tych, którzy tkwią w jej zakrwawionym, wstrętnym, brudnym wnętrzu. Dla innych jest stronicą książki, obrazem na ekranie, niczym więcej." (s.98)

• Bonczol Ł., Timor wschodni. Od reliktu kolonializmu do problemu międzynarodowego, Wrocław 2008.
• Hatzfeld J., Strategia Antylop, Wołowiec 2009.
• Kapuściński R., Cesarz, Warszawa 2000
• Kapuściński R., Heban, Warszawa 1998.
• Kapuściński R., Jeszcze dzień życia, Warszawa 2000(powyżej cytowana).
• Stasiuk A., Fado, Wołowiec 2006.
• Stasiuk A., Mury Hebronu, Warszawa 1992.
• Tochman W., Dzisiaj narysujemy śmierć, Wołowiec 2010.
• Tochman W., Jakbyś kamień jadła, Sejny 2002